Wydarzenia mające miejsce w czerwcu 1956 r. w Poznaniu zapoczątkowały długą drogę do odzyskania przez Polskę niepodległości.
Trzy lata po śmierci Stalina, w lutym 1956 r. na XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Nikita Chruszczow zapoczątkował krytykę «kultu jednostki i błędów i wypaczeń». W krajach bloku sowieckiego rozpoczęła się dyskusja na temat własnego modelu budowy socjalizmu. Ale polscy komuniści nie rozumieli, że deformacje w dziedzinie sprawowania władzy mogą doprowadzić do zrywu społecznego. Polska miała przed sobą do przekroczenia granicę, za którą zaczyna się poniżanie godności człowieka.
W czerwcu 1956 r. na ulice Poznania spontanicznie wyszła 100-tysięczna manifestacja robotników z różnych zakładów. Zaczęło się wszystko od strajku generalnego w ówczesnym Zakładzie im. Stalina (wcześniej Zakłady Hipolita Cegielskiego). Po nieudanych rozmowach z przedstawicielami władz manifestacja przerosła w walki uliczne, zaczęto plądrować budynki władz. Wówczas Urząd Bezpieczeństwa zaczął strzelać do manifestantów. Przeciwko nim wysłano około 10. tys. żołnierzy, 300 czołgów, kilkadziesiąt transporterów opancerzonych i samoloty. W walkach ulicznych, trwających 28–30 czerwca zginęło kilkadziesiąt osób.
Robotnicy wyszli na ulice miasta przede wszystkim z ekonomicznymi hasłami, wśród których «Żądamy chleba» czy «Żądamy podwyżki płac». Ale pojawiły się także transparenty o treści «My chcemy wolności» czy «Precz z czerwoną burżuazją».
Poznański czerwiec 1956 r. jest symbolem walki o godność człowieka i własne państwo. Był pierwszym w Polsce masowym zrywem robotniczym przeciwko komunistycznym władzom i w bardzo poważnym stopniu przyspieszył zmiany polityczno-gospodarcze w PRL. Wyswobodził w polskim społeczeństwie możność wyrażania opinii, pomógł pokonać strach czasu stalinowskiego, podniósł temperaturę nastrojów społecznych i zaostrzył rozłam w kierownictwie. Polskie społeczeństwo kontynuowało walkę o swoje prawa w kolejnych latach. Kolejny Polski Czerwiec odbył się w 1976 r.
Mimo, że w zakładach pracy organizowano zebrania partyjne zgodnie ze scenariuszem władz, celem których było poparcie stanowiska PZPR i potępienie «wypadków poznańskich, udziału imperialistycznych agentów i reakcyjnego podziemia», większość Polaków popierała czyn poznańskich robotników i solidaryzowała się z ofiarami Poznańskiego Czerwca.
MW
POLECAMY TAKŻE: